सगरमाथा आरोहणमा रोक, ४२ हजार बेरोजगार

‘आर्थिक नोक्सानीभन्दा मानविय क्षती ठूलो भएकाले रोक लगाउनु पर्यो’ : पर्वतारोही संघ 

४ जेठ, काठमाडौं । गत वर्ष बैशाख ५ गते ( अप्रिल १८) मा सगरमाथा बेस क्याम्प नजिकै गएको हिमपहिरोमा परी १६ जना नेपाली गाइडहरुले ज्यान गुमाएपछि गत वर्षको पहिलो सिजनको सगरमाथा आरोहणमा रोक लगाइएकोमा यस वर्ष पनि वैशाख १२ गते (अप्रिल २५) मा विनाशकारी भूकम्पपश्चात सगरमाथा आरोहणमा रोक लगाइएको छ ।

भूकम्प पश्चात सगरमाथा क्षेत्रमा लगातार ठूला साना पराकम्पनहरु गइरहेको र यसले हिमपहिरोको जोखिम हुने भएकाले सगरमाथा आरोहणमा रोक लगाइएको नेपाल पर्वतारोण संघले जनाएको छ । संघका अध्यक्ष आङछिरीङ शेर्पाले सगरमाथा आरोहणमा रोक लगाउँदा सरकार सँगै यस क्षेत्रका व्यवसायी, मजदुर तथा स्वयं पर्वत आरोहीहरुलाई समेत नोक्सानी हुने भएपनि प्रकृतिलाई चुनौति दिन नसकिने भएकाले आरोहणमा रोक लगाइएको उनले बताए ।

एक वर्षमा दूई सिजनमा गरिने पर्वत आरोहणबाट एक सिजनमा मात्र सरकारलाई रोयल्टी बापत ४० करोड रुपैयाँ प्राप्त हुन्छ । यसबाहेक एक सिजनमा कुल दूई अर्ब भन्दा बढी आम्दानी हुने शेर्पा बताउँछन् । तर गत वर्ष आएको हिम पहिरो तथा यस वर्षको विनाशकारी भूकम्पका कारण आरोहणमा रोक लगाउँदा अर्बाैंको नोक्सानी भएको शेर्पाले बताए । आरोहणमा रोक लगाउँदा तर्पm आर्थिक नोक्सानी हुने र पर्यटकहरुमा समेत नकारात्मक सन्देश जाने भएपनि भूकम्प पश्चात जाने पराकम्पनका कारण ठूलो मानविय क्षती हुनसक्ने भएकाले रोक लगाइको शेर्पाले बताए ।
रातोपाटीसँग कुरा गर्दै शेर्पाले भने, ‘सगरमाथा आरोहणमा रोक लगाउँदा आर्थिक रुपमा त निकै ठूलो नोक्सानी व्योहोर्नुपर्छ तर आर्थिक नोक्सानी भन्दा मानविय नोक्सानी ठूलो हुन्छ त्यसैले जोखिम मोलेर आरोहण गर्ने कार्यलाई स्थगित गर्नु पर्यो ।’ दुई वर्षसम्म लगातार दुई सिजनमा आरोहणमा रोक लगाउनु रहर नभई बाध्यता भएको भन्दै उनले प्राकृतिक विपत्तिका अगाडी कसैको केही नलागने बताए ।

यो वर्ष पनि विनाशकारी भूकम्प पश्चात सगरमाथा क्षेत्रमा गएको हिम पहिरोमा परी आरोहणमा गएका १६ नेपाली सहित १८ जनाले ज्यान गुमाएका थिए भने कयौं घाइते अवस्थामा रहेका छन् । सगरमाथा आरोहणका क्रममा एक सिजनमा करिब ४१ देखि ४२ हजारसम्म जनशक्तिले रोजगारी पाउने शेर्पा बताउँछन् ।

प्राकृतिक विपत्तिका कारण आरोहणमा रोक लगाएपछि ठूलो संख्यामा बेरोजगारीको अवस्था समेत सिर्जना भएको छ । भूकम्प पश्चात नेपाल तर्फबाट आरोहणमा रोक लगाइएपछि आरोहीहरुले चिनको तिब्बत क्षेत्रबाट सगरमाथाको आरोहण गर्ने बारेमा पनि योजना बनाएका थिए । तर हाललाई जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै चिन तर्फबाट पनि आरोहणमा रोक लगाइएको शेर्पाले जानकारी दिए ।

यो सिजनमा रोक लगाइएपछि अवस्था सामान्य रहेमा अर्काे सिजनमा भने आरोहणको कार्यले निरन्तरता पाउने शेर्पाले जानकारी दिए ।